မဂၤလာပါ ခ်စ္ပရိတ္သတ္ျကီးေရ ျမန္မာနိုင္ငံတြင္သာထြက္သည့္ ကမာၻ႔အရွားပါးဆုံး ျမန္မာ့ေက်ာက္မ်က္မွာ ပိန္းနိုက္ (Painite) ျဖစ္ပါသည္။ ပိန္းနိုက္ေက်ာက္မ်ားကို ရွာေဖြစုေဆာင္း စီးပြားျဖစ္လာခဲ့ေသာ မစၥတာလာဆင္ (Bill Larson)၏ မွတ္တမ္းကို တင္ျပပါမည္။
၁၉၇၀ျပည့္ႏွစ္က ကြၽန္ေတာ္ၿဗိတိသွ် သဘာဝသမိုင္းျပတိုက္သို႔ ပထမဦးဆုံးအႀကိမ္ ဝင္ေရာက္ခဲ့သည္။ တာဝန္က်အရာရွိ ေဒါက္တာပီတာ (Dr. Peter Embrey) ကမစၥတာပိန္း(A. C. D Pain) စုေဆာင္းထားေသာ ျမန္မာ့ပတၱျမားအပါအဝင္ ၁ဒသမ ၇ဂရမ္ႏွင့္ ၂ ဒသမ ၁ ဂရမ္သာရွိေသာ
အနီရင့္ေရာင္ရွိ ေက်ာက္အရိုင္းႏွစ္ခုကိုျပၿပီး ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ဟု ေခၚေၾကာင္း၊ ကမာၻတြင္ႏွစ္ပြင့္သာ ေတြ႕ရေသးေၾကာင္းေျပာခဲ့ပါသည္။ ၁၉၅၄ ခုႏွစ္မွ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ေသာ မစၥတာပိန္း(မိုးကုတ္အေခၚဗိုလ္ပိန္း) ကိုဂုဏ္ျပဳမွည့္ေခၚထားျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ရွင္းျပခဲ့ပါသည္။
၁၉၉၃ခုႏွစ္တြင္ ေဒါက္တာဂူဗလင္(Dr. E. Giibelin)ကရတနာေျမ မိုးကုတ္သို႔ အတူသြားရန္ ဖိတ္ၾကားခဲ့ပါသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ တတိယေက်ာက္တစ္ပြင့္ကို အေမရိကန္ေက်ာက္မ်က္အတတ္ပညာဌာန G.I.A-Gemological Institute of Americaကို ၁၉၇၉ ခုႏွစ္တြင္
မစၥတာစြဘိုဒါ (Ed. Swoboda) ကလႉဒါန္းၿပီးျဖစ္၍ ကမာၻတြင္ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ သုံးပြင့္ရွိလာေသာ ကာလျဖစ္ပါသည္။ ၁၉၉၅ ခုႏွစ္တြင္ ကြၽန္ေတာ္မိုးကုတ္သို႔ ဒုတိယအႀကိမ္သြားခဲ့ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္လိုက္ရွာေနေသာ ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ကို ဓာတ္ပုံရိုက္ကာ မိုးအမာႏႈန္း ၈ေလာက္ရွိသည္ကို ႐ြာသားမ်ားအားရွင္းျပခဲ့သည္။
မစၥတာပိန္းစတင္ေတြ႕ရွိေသာ အုံးကိုင္းေက်း႐ြာအနီး၌ အထူးသျဖင့္ ရွာေဖြေစခဲ့သည္။ ၁၀ႏွစ္အတြင္း ကြၽန္ေတာ္မိုးကုတ္သို႔ အေခါက္ ၂၀ခန႔္သြားေသာ္လည္း ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ တစ္ပြင့္မွ်မရရွိခဲ့ပါ။၂၀၀၁ခုႏွစ္တြင္ ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ဟုဆိုေသာ ၅၅ ဂရမ္ရွိေက်ာက္အရိုင္းတစ္ပြင့္ ကြၽန္ေတာ့္ထံ ေရာက္လာသည္။
ျပင္ပအသြင္အျပင္ ၾကည့္ရသည္မွာ ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ႏွင့္ တူသျဖင့္ဝယ္ခဲ့သည္။ ႏွစ္ ၃၀ခန႔္မိတ္ေဆြျဖစ္ေသာ ပညာရွင္ေဒါက္တာရိုစမင္ (Dr. G. Rossmen)ထံေပးပို႔ခဲ့ရာတြင္ “ခင္ဗ်ားရဲ႕ေက်ာက္ထဲမွာ ကယ္လ္ဆီယမ္၊ ဇာလြန္နီယမ္ႏွင့္ ဘိုဂြန္ဓာတ္ေတြ ေတြ႕ရတယ္” ဟုပညာရွင္ဆန္ဆန္ေျပာခဲ့သည္။
ကြၽန္ေတာ္၏ေက်ာက္သည္ ကြၽန္ေတာ္ရွာေနေသာ ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ပင္ ျဖစ္ေနေလသည္။ ႏွစ္ ၃၀ေက်ာ္ျကာခဲ့ၿပီး ေငြမ်ားစြာအကုန္အက်ခံ ရွာေဖြၿပီးေနာက္ ကမာၻ႔စတုတၳေျမာက္ ေက်ာက္ကိုကြၽန္ေတာ္ရရွိခဲ့ၿပီျဖစ္သည္။ ထိုႏွစ္၌ပင္မိတ္ေဆြႀကီး ေဒါက္တာရိုးစမင္၊ အေမရိကန္ သဘာဝသမိုင္းျပတိုက္မွ
ေဒါက္တာဟာရို (Dr. G. Harlow)တို႔ႏွင့္အတူ မိုးကုတ္ကိုသြားရန္ စီစဥ္ခဲ့ၾကသည္။ သို႔ေသာ္ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို သြားခြင့္မျပဳခဲ့ပါ။ ေဒါက္တာရိုစမင္ကမူ ပညာရွိပီပီေက်ာက္အျဖဳန္း တစ္ထုပ္ေလာက္ ရေအာင္ဝယ္ခဲ့သည္။ ၿပီးေနာက္ အေမရိကန္သို႔ ျပန္လာၿပီး စမ္းၾကည့္လိုက္ေတာ့မွ အထဲမွႏွစ္ပြင့္မွာ
ပိန္းနိုက္ေက်ာက္မ်ား ျဖစ္ေနသည္ကိုေတြ႕ရသည္။ ၎မွာမူလေက်ာက္ကို စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ရာေဒသမွ မိုင္ရာခ်ီေဝးကြာသည့္ ေဒသတြင္ ပထမဦးစြာေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။ ျမန္မာတစ္ဦးကို ထိုေဒသသို႔ ထပ္မံေစလႊတ္ၿပီး စုေဆာင္းေစရာ ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ အပိုင္းအစငယ္မ်ားကို ထပ္မံေတြ႕ရွိရျပန္ပါသည္။
၂၀၀၅ ခုႏွစ္တြင္ပိန္းနိုက္ေက်ာက္ ျဖစ္ပြားေစခဲ့ေသာ ဘူမိျဖစ္စဥ္ကို သုေတသီတို႔သိရွိလာသည္။ ျမန္မာလူငယ္အခ်ိဳ႕၏ ကူညီမႈေၾကာင့္ မိုးကုတ္ၿမိဳ႕အေနာက္ဘက္ ၁၀မိုင္ခန႔္ကြာေသာ ဝက္လူးေဒသႏွင့္ သူရိယေတာင္ေဒသမ်ားမွာလည္း ထပ္မံေတြ႕ရွိလာျပန္ပါသည္။ ကမာၻ႔အရွားပါးဆုံး ေက်ာက္မ်က္ကို
အမ်ားဆုံးပိုင္ဆိုင္သူမွာ ကြၽန္ေတာ္ျဖစ္လာပါသည္။ ရသမွ်မ်ားကို စိတ္ဝင္စားေသာ လူမ်ားထံ(အထူးသျဖင့္) စမစ္ဆိုနီယမ္ႏွင့္ အေမရိကန္ျပတိုက္သို႔ ေရာင္းခ်ခဲ့ပါသည္။ Bill Larsonေရးသားေသာ Painite Come to Pala ကိုမွီျငမ္းေဖာ္ျပအပ္ပါသည္။ ဦးျမင့္ေဝ (ႀကိဳ႕ပင္ေကာက္)
