ေလးညႇင္းဆီသည္ ေသြးလည္ပတ္မႈေကာင္းေစရာမွစၿပီး ဝက္ၿခံႏွင့္ သြားဖံုးက်န္းမာေရးအဆံုး အသံုးျပဳ၍ ရပါသည္။ ေလးညႇင္းဆီသည္ သြားႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ ျပႆနာမ်ား ေျဖရွင္းရာ၌ နာမည္ႀကီးပါသည္။ ယခုေခတ္ သြားတိုက္ေဆး ထုတ္လုပ္သူမ်ားကပင္ ေလးညႇင္းဆီသည္ သြားကိုက္သြားနာျခင္းကို သက္သာေစသည္ဟု ေထာက္ခံထားၾကသည္။ ေရာင္ရမ္းမႈႏွင့္ နာက်င္မႈသက္သာေအာင္ အသံုးျပဳသည့္အျပင္ ခုခံအားစနစ္ကိုလည္း ေကာင္းေစေသာေၾကာင့္ ပဋိဇီဝေဆးအျဖစ္လည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
ေလးညႇင္းဆီ၏ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား
ေလးညႇင္းဆီသည္ အသည္း၊ အေရျပားႏွင့္ ခံတြင္းအတြက္သာမက အျခားေသာ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ား အတြက္လည္း အေထာက္အကူ ျပဳပါသည္။ ေအာက္တြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေလးညႇင္းဆီ၏ အသံုးဝင္ပံုမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။
(၁) ဝက္ၿခံႏွင့္ အေရျပားျပႆနာမ်ား
ေလးညႇင္းဆီသည္ Staphylococcus aureus ဟုေခၚေသာ ဘတ္တီးရီးယားကို ေသေစႏိုင္ေၾကာင္း သိပၸံနည္းက် သက္ေသျပၿပီး ျဖစ္သည္။ ၄င္းဘတ္တီးရီးယားသည္ ဝက္ၿခံကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ဝက္ၿခံကို သဘာဝအတိုင္းဖယ္ရွားလိုပါက ေလးညႇင္းဆီ ၃ စက္ႏွင့္ ပ်ားရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္းကို ေရာကာ မ်က္ႏွာတြင္ လိမ္းၿပီး ေရေဆးခ်ရမည္။
(၂) မႈိေရာဂါ (Candida)
ေလးညႇင္းဆီသည္ မႈိေရာဂါ(Candida) ကို ကုသရာ၌ အစြမ္းထက္သည့္ ေဆးတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းသည္ အခ်ဳိႏွင့္ အက္စစ္ဓာတ္မ်ားေသာ အစာအစားကို အစားမ်ားသည့္ အေမရိကန္လူမ်ဳိးမ်ား၌ အျဖစ္မ်ားသည္။ Oral Microbiology and Immunology ဂ်ာနယ္တြင္ ေလးညႇင္းဆီႏွင့္ အျခားေသာ မႈိသတ္ေဆးမ်ားအား ႏႈိင္းယွဥ္ထားရာ ေလးညႇင္းဆီသည္ မႈိသတ္ေဆးတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ Nystatin ကဲ့သို႔ပင္ အစြမ္းထက္ၿပီး ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး နည္းသည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ေလးညႇင္းဆီကို အူအတြင္းရွိ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား ဖယ္ရွားရာ၌လည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါေသးသည္။ မႈိေရာဂါႏွင့္ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား ဖယ္ရွားရန္အတြက္ ေလးညႇင္းဆီအား ႏွစ္ပတ္ခန္႔ေသာက္ရန္ လိုၿပီး ထိုအခ်ိန္တြင္ သမားေတာ္ သို႔မဟုတ္ အာဟာရဆိုင္ရာ ဆရာဝန္၏ အႀကံဥာဏ္ကို ရယူသင့္ေပသည္။
(၃) သြားကိုက္ျခင္း
ေလးညႇင္းဆီကို အဓိကနာမည္ႀကီးေစသည့္အခ်က္မွာ သြားကိုက္ရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၁၆၇၀ ခု ထုတ္ ျပင္သစ္ Practice of Physis တြင္ စတင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ တရုတ္ျပည္တြင္မူ အိမ္တြင္းကုထံုးအျဖစ္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ခန႔္ကပင္ အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္သည္။ မၾကာေသးမီကပင္ စမ္းသပ္ခ်က္တစ္အရ ေလးညႇင္းဆီသည္ ေႂကြလႊာမ်ားပ်က္စီးျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းေစရံုသာမက ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးေၾကာင္း သိရပါသည္။
(၄) ဓာတ္တိုးဆန႔္က်င္သတၱိ
ဓာတ္တိုးဆန႔္က်င္ပစၥည္းဆိုသည္မွာ ဆဲလ္မ်ားေသဆံုးျခင္းႏွင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္တိုးသတၱိကို ဖ်က္ဆီးပစ္သည့္ ေမာ္လီက်ဴး ျဖစ္သည္။ သုေတသနတခုက ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ားသည္ အိုမင္းျခင္းကို ေႏွးေစျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အား မေကာင္းေသာ ဘတ္တီးရီးယားမ်ားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားမွ ကာကြယ္ေပးသည္။ ေလးညႇင္းဆီတြင္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္သတၱိႏွင့္ ယူဂ်ီေနာ္ မ်ားစြာေသာေၾကာင့္ ေရာဂါကာကြယ္ေပးေသာ ပရေဆးပင္အျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
(၅) အစာေၾကေစျခင္းႏွင့္ အစာအိမ္အနာမ်ား
ေလးညႇင္းဆီကို အစာေျခစနစ္၏ ျပႆနာမ်ားျဖစ္ေသာ အစာမေၾကျခင္း၊ ကားမူးျခင္း၊ ေလပြျခင္းတို႔အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ သုေတသနမ်ားတြင္ ေလးညႇင္းဆီသည္ အစာေျခစနစ္၌ အနာမျဖစ္ရန္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ အစာအိမ္၌ အခၽြဲပိုထြက္ေစၿပီး အစာအိမ္နံရံအား မတိုက္စားေစရန္ ကာကြယ္ေပးေသာေၾကာင့္ အစာအိမ္ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ အစာအိမ္အနာျဖစ္ျခင္းကို ေလ်ာ့က်ေစသည္။
(၆) ပဋိဇီဝေဆးအျဖစ္ သံုးႏိုင္ျခင္း
University of Buneos Airesမွ ပညာရွင္မ်ားသည္ ေလးညႇင္းဆီ၏ ပဋိဇီဝသတၱိသည္ မည္သည့္ ဘတ္တီးရီးယားအေပၚ၌ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္ကို သိရွိရန္ သုေတသနျပဳခဲ့ၾကသည္။ ရလဒ္မွာ E.coli၊ ဝက္ၿခံျဖစ္ေစသည့္ Staph aureus ႏွင့္ အဆုတ္ပြေရာဂါျဖစ္ေစသည့္ Pseudomonas aeruginosa တို႔အတြက္ အစြမ္းထက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။
(၇) ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအား
ေလးညႇင္းဆီတြင္ ပဋိဇီဝသတၱိပါဝင္ေသာေၾကာင့္ အေအးမိျခင္းႏွင့္ ရာသီတုပ္ေကြးကို ကုသေပးႏိုင္သည့္အျပင္ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးႏိုင္ပါသည္။ ဖ်ားနာေစသည့္ ဘတ္တီးရီးယားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေပးေသာေၾကာင့္ ေလးညႇင္းဆီသည္ တုပ္ေကြးရာသီတြင္ နာမည္ႀကီး အိမ္တြင္းသံုးေဆးတစ္လက္ ျဖစ္ေပသည္။
(၈) ေသြးတိုးက်ေစၿပီး ႏွလံုးက်န္းမာေရး
သိပၸံနည္းက်ေလ့လာထားမႈအရ ေလးညႇင္းဆီတြင္ ပါဝင္ေသာ Acetyl Eeugenol သည္ ေသြးဥမႊားမ်ား စုစည္းျခင္းကို တားဆီးေပးေသာေၾကာင့္ ေသြးေၾကာအတြင္း ေသြးခဲပိတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးသည္။ ေသြးခဲပိတ္ျခင္းကို ကာကြယ္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားအား ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါတြင္ ရုတ္တရက္ ႏွလံုးတိုက္ခိုက္ခံရျခင္း မျဖစ္ေစရန္ အသံုးျပဳပါသည္။ သတိထားရန္ တစ္ခုမွာ ေလးညႇင္းပြင့္တြင္လည္း သဘာဝအတိုင္း ေသြးခဲပိတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္သည့္ သတၱိရွိေနရာ အလားတူေဆးဝါးမ်ားႏွင့္အတူ မသံုးမျပဳမိေစရန္ အေရးႀကီးသည္။
(၉) ေရာင္ရမ္းျခင္းအား ကုသေပးျခင္းႏွင့္ အသည္းအားကာကြယ္ေပးျခင္း
ေလးညွင္းတြင္ ပါ၀င္သည့္ ယူဂ်ီေနာ ပမာဏ အနည္းငယ္သည္ပင္ အသည္းေရာဂါမ်ားအား ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ယူဂ်ီေနာသည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ ဆဲလ္ဓာတ္တိုးျခင္းကုိ တားဆီးေစပါသည္။ သုေတသနက ဆက္လက္သတိေပးထားသည္မွာ ပမာဏမ်ားစြာ ေသာက္မိပါက အစာအိမ္နံရံကို ထိခိုက္ေစၿပီး မ်ားစြာလိမ္းမိပါက အေရျပားကို ထိခိုက္ေစသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝအဆီမ်ားသည္ အားျပင္းေလရာ အနည္းငယ္အသံုးျပဳရံုျဖင့္ အစြမ္းရွိသည္ကို သတိျပဳသင့္သည္။
ခရက်ဒစ်
Unicode
ေလးညႇင္းဆီ၏ က်န္းမာေရးအတြက္ အက်ဳိးပံု (၉) ခ်က္
ေလးညႇင္းဆီသည္ ေသြးလည္ပတ္မႈေကာင္းေစရာမွစၿပီး ဝက္ၿခံႏွင့္ သြားဖံုးက်န္းမာေရးအဆံုး အသံုးျပဳ၍ ရပါသည္။ ေလးညႇင္းဆီသည္ သြားႏွင့္ပတ္သတ္ေသာ ျပႆနာမ်ား ေျဖရွင္းရာ၌ နာမည္ႀကီးပါသည္။ ယခုေခတ္ သြားတိုက္ေဆး ထုတ္လုပ္သူမ်ားကပင္ ေလးညႇင္းဆီသည္ သြားကိုက္သြားနာျခင္းကို သက္သာေစသည္ဟု ေထာက္ခံထားၾကသည္။ ေရာင္ရမ္းမႈႏွင့္ နာက်င္မႈသက္သာေအာင္ အသံုးျပဳသည့္အျပင္ ခုခံအားစနစ္ကိုလည္း ေကာင္းေစေသာေၾကာင့္ ပဋိဇီဝေဆးအျဖစ္လည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
ေလးညႇင္းဆီ၏ အက်ဳိးေက်းဇူးမ်ား
ေလးညႇင္းဆီသည္ အသည္း၊ အေရျပားႏွင့္ ခံတြင္းအတြက္သာမက အျခားေသာ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ား အတြက္လည္း အေထာက္အကူ ျပဳပါသည္။ ေအာက္တြင္ က်န္းမာေရးအတြက္ ေလးညႇင္းဆီ၏ အသံုးဝင္ပံုမ်ားကို ေဖာ္ျပထားသည္။
(၁) ဝက္ၿခံႏွင့္ အေရျပားျပႆနာမ်ား
ေလးညႇင္းဆီသည္ Staphylococcus aureus ဟုေခၚေသာ ဘတ္တီးရီးယားကို ေသေစႏိုင္ေၾကာင္း သိပၸံနည္းက် သက္ေသျပၿပီး ျဖစ္သည္။ ၄င္းဘတ္တီးရီးယားသည္ ဝက္ၿခံကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ဝက္ၿခံကို သဘာဝအတိုင္းဖယ္ရွားလိုပါက ေလးညႇင္းဆီ ၃ စက္ႏွင့္ ပ်ားရည္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္း ၂ ဇြန္းကို ေရာကာ မ်က္ႏွာတြင္ လိမ္းၿပီး ေရေဆးခ်ရမည္။
(၂) မႈိေရာဂါ (Candida)
ေလးညႇင္းဆီသည္ မႈိေရာဂါ(Candida) ကို ကုသရာ၌ အစြမ္းထက္သည့္ ေဆးတစ္မ်ဳိး ျဖစ္ပါသည္။ ၄င္းသည္ အခ်ဳိႏွင့္ အက္စစ္ဓာတ္မ်ားေသာ အစာအစားကို အစားမ်ားသည့္ အေမရိကန္လူမ်ဳိးမ်ား၌ အျဖစ္မ်ားသည္။ Oral Microbiology and Immunology ဂ်ာနယ္တြင္ ေလးညႇင္းဆီႏွင့္ အျခားေသာ မႈိသတ္ေဆးမ်ားအား ႏႈိင္းယွဥ္ထားရာ ေလးညႇင္းဆီသည္ မႈိသတ္ေဆးတစ္မ်ဳိးျဖစ္သည့္ Nystatin ကဲ့သို႔ပင္ အစြမ္းထက္ၿပီး ေဘးထြက္ဆိုးက်ဳိး နည္းသည္ကို ေတြ႕ရေၾကာင္း ေဖာ္ျပထားသည္။ ေလးညႇင္းဆီကို အူအတြင္းရွိ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား ဖယ္ရွားရာ၌လည္း အသံုးျပဳႏိုင္ပါေသးသည္။ မႈိေရာဂါႏွင့္ ကပ္ပါးေကာင္မ်ား ဖယ္ရွားရန္အတြက္ ေလးညႇင္းဆီအား ႏွစ္ပတ္ခန္႔ေသာက္ရန္ လိုၿပီး ထိုအခ်ိန္တြင္ သမားေတာ္ သို႔မဟုတ္ အာဟာရဆိုင္ရာ ဆရာဝန္၏ အႀကံဥာဏ္ကို ရယူသင့္ေပသည္။
(၃) သြားကိုက္ျခင္း
ေလးညႇင္းဆီကို အဓိကနာမည္ႀကီးေစသည့္အခ်က္မွာ သြားကိုက္ရာတြင္ အသံုးျပဳႏိုင္ျခင္းျဖစ္သည္ဟု ၁၆၇၀ ခု ထုတ္ ျပင္သစ္ Practice of Physis တြင္ စတင္ေဖာ္ျပခဲ့သည္။ တရုတ္ျပည္တြင္မူ အိမ္တြင္းကုထံုးအျဖစ္ လြန္ခဲ့သည့္ ႏွစ္ေပါင္း ၂၀၀၀ခန႔္ကပင္ အသံုးျပဳေနၿပီျဖစ္သည္။ မၾကာေသးမီကပင္ စမ္းသပ္ခ်က္တစ္အရ ေလးညႇင္းဆီသည္ ေႂကြလႊာမ်ားပ်က္စီးျခင္းကို ေလ်ာ့နည္းေစရံုသာမက ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေပးေၾကာင္း သိရပါသည္။
(၄) ဓာတ္တိုးဆန႔္က်င္သတၱိ
ဓာတ္တိုးဆန႔္က်င္ပစၥည္းဆိုသည္မွာ ဆဲလ္မ်ားေသဆံုးျခင္းႏွင့္ ကင္ဆာျဖစ္ေစေသာ ဓာတ္တိုးသတၱိကို ဖ်က္ဆီးပစ္သည့္ ေမာ္လီက်ဴး ျဖစ္သည္။ သုေတသနတခုက ေဖာ္ျပထားသည္မွာ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းမ်ားသည္ အိုမင္းျခင္းကို ေႏွးေစျခင္း၊ ခႏၶာကိုယ္အား မေကာင္းေသာ ဘတ္တီးရီးယားမ်ားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားမွ ကာကြယ္ေပးသည္။ ေလးညႇင္းဆီတြင္ ဓာတ္တိုးဆန္႔က်င္သတၱိႏွင့္ ယူဂ်ီေနာ္ မ်ားစြာေသာေၾကာင့္ ေရာဂါကာကြယ္ေပးေသာ ပရေဆးပင္အျဖစ္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
(၅) အစာေၾကေစျခင္းႏွင့္ အစာအိမ္အနာမ်ား
ေလးညႇင္းဆီကို အစာေျခစနစ္၏ ျပႆနာမ်ားျဖစ္ေသာ အစာမေၾကျခင္း၊ ကားမူးျခင္း၊ ေလပြျခင္းတို႔အတြက္ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ သုေတသနမ်ားတြင္ ေလးညႇင္းဆီသည္ အစာေျခစနစ္၌ အနာမျဖစ္ရန္ ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရသည္။ အစာအိမ္၌ အခၽြဲပိုထြက္ေစၿပီး အစာအိမ္နံရံအား မတိုက္စားေစရန္ ကာကြယ္ေပးေသာေၾကာင့္ အစာအိမ္ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ အစာအိမ္အနာျဖစ္ျခင္းကို ေလ်ာ့က်ေစသည္။
(၆) ပဋိဇီဝေဆးအျဖစ္ သံုးႏိုင္ျခင္း
University of Buneos Airesမွ ပညာရွင္မ်ားသည္ ေလးညႇင္းဆီ၏ ပဋိဇီဝသတၱိသည္ မည္သည့္ ဘတ္တီးရီးယားအေပၚ၌ အေကာင္းဆံုးျဖစ္သည္ကို သိရွိရန္ သုေတသနျပဳခဲ့ၾကသည္။ ရလဒ္မွာ E.coli၊ ဝက္ၿခံျဖစ္ေစသည့္ Staph aureus ႏွင့္ အဆုတ္ပြေရာဂါျဖစ္ေစသည့္ Pseudomonas aeruginosa တို႔အတြက္ အစြမ္းထက္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။
(၇) ခႏၶာကိုယ္ ခုခံအား
ေလးညႇင္းဆီတြင္ ပဋိဇီဝသတၱိပါဝင္ေသာေၾကာင့္ အေအးမိျခင္းႏွင့္ ရာသီတုပ္ေကြးကို ကုသေပးႏိုင္သည့္အျပင္ မျဖစ္ေအာင္ တားဆီးႏိုင္ပါသည္။ ဖ်ားနာေစသည့္ ဘတ္တီးရီးယားႏွင့္ ဗိုင္းရပ္စ္မ်ားကို တိုက္ခိုက္ေပးေသာေၾကာင့္ ေလးညႇင္းဆီသည္ တုပ္ေကြးရာသီတြင္ နာမည္ႀကီး အိမ္တြင္းသံုးေဆးတစ္လက္ ျဖစ္ေပသည္။
(၈) ေသြးတိုးက်ေစၿပီး ႏွလံုးက်န္းမာေရး
သိပၸံနည္းက်ေလ့လာထားမႈအရ ေလးညႇင္းဆီတြင္ ပါဝင္ေသာ Acetyl Eeugenol သည္ ေသြးဥမႊားမ်ား စုစည္းျခင္းကို တားဆီးေပးေသာေၾကာင့္ ေသြးေၾကာအတြင္း ေသြးခဲပိတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ေပးသည္။ ေသြးခဲပိတ္ျခင္းကို ကာကြယ္သည့္ ေဆးဝါးမ်ားအား ႏွလံုးေသြးေၾကာက်ဥ္းေရာဂါတြင္ ရုတ္တရက္ ႏွလံုးတိုက္ခိုက္ခံရျခင္း မျဖစ္ေစရန္ အသံုးျပဳပါသည္။ သတိထားရန္ တစ္ခုမွာ ေလးညႇင္းပြင့္တြင္လည္း သဘာဝအတိုင္း ေသြးခဲပိတ္ျခင္းကို ကာကြယ္ႏိုင္သည့္ သတၱိရွိေနရာ အလားတူေဆးဝါးမ်ားႏွင့္အတူ မသံုးမျပဳမိေစရန္ အေရးႀကီးသည္။
(၉) ေရာင္ရမ္းျခင္းအား ကုသေပးျခင္းႏွင့္ အသည္းအားကာကြယ္ေပးျခင္း
ေလးညွင္းတြင္ ပါ၀င္သည့္ ယူဂ်ီေနာ ပမာဏ အနည္းငယ္သည္ပင္ အသည္းေရာဂါမ်ားအား ကာကြယ္ေပးႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႔ရွိခဲ့သည္။ ယူဂ်ီေနာသည္ ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ ဆဲလ္ဓာတ္တိုးျခင္းကုိ တားဆီးေစပါသည္။ သုေတသနက ဆက္လက္သတိေပးထားသည္မွာ ပမာဏမ်ားစြာ ေသာက္မိပါက အစာအိမ္နံရံကို ထိခိုက္ေစၿပီး မ်ားစြာလိမ္းမိပါက အေရျပားကို ထိခိုက္ေစသည္။ ထိုကဲ့သို႔ေသာ သဘာဝအဆီမ်ားသည္ အားျပင္းေလရာ အနည္းငယ္အသံုးျပဳရံုျဖင့္ အစြမ္းရွိသည္ကို သတိျပဳသင့္သည္။